نام کتاب : شازده كوچولو
نويسنده : آنتوان دو سنت اگزوپري
مترجم : محمد قاضي
Nom du livre: Le Petit Prince
Auteur: Antoine de Saint-Exupery
Traducteur: Mohammad Qazi
سرفصل ها
DEDICACE
A LÉON WERTH.
Je demande pardon aux enfants d’avoir dédié ce livre à une grande personne. J’ai une excuse sérieuse : cette grande personne est le meilleur ami que j’ai au monde. J’ai une autre excuse : cette grande personne peut tout comprendre, même les livres pour enfants. J’ai une troisième excuse : cette grande personne habite la France où elle a faim et froid. Elle a besoin d’être consolée. Si toutes ces excuses ne suffisent pas, je veux bien dédier ce livre à l’enfant qu’a été autrefois cette grande personne. Toutes les grandes personnes ont d’abord été des enfants. (Mais peu d’entre elles s’en souviennent.) Je corrige donc ma dédicace :
A LÉON WERTH
QUAND IL ÉTAIT PETIT GARÇON
Premier Chapitre
Lorsque j’avais six ans j’ai vu, une fois, une magnifique image, dans un livre sur la Forêt Vierge qui s’appelait “Histoires Vécues”. Ça représentait un serpent boa qui avalait un fauve. Voilà la copie du dessin.
On disait dans le livre: “Les serpents boas avalent leur proie tout entière, sans la mâcher. Ensuite ils ne peuvent plus bouger et ils dorment pendant les six mois de leur digestion”.
J’ai alors beaucoup réfléchi sur les aventures de la jungle et, à mon tour, j’ai réussi, avec un crayon de couleur, à tracer mon premier dessin. Mon dessin numéro 1. Il était comme ça:
J’ai montré mon chef d’oeuvre aux grandes personnes et je leur ai demandé si mon dessin leur faisait peur.
Elles m’ont répondu: “Pourquoi un chapeau ferait-il peur?”
Mon dessin ne représentait pas un chapeau. Il représentait un serpent boa qui digérait un éléphant. J’ai alors dessiné l’intérieur du serpent boa, afin que les grandes personnes puissent comprendre. Elles ont toujours besoin d’explications. Mon dessin numéro 2 était comme ça:
Les grandes personnes m’ont conseillé de laisser de côté les dessins de serpents boas ouverts ou fermés, et de m’intéresser plutôt à la géographie, à l’histoire, au calcul et à la grammaire. C’est ainsi que j’ai abandonné, à l’âge de six ans, une magnifique carrière de peinture. J’avais été découragé par l’insuccès de mon dessin numéro 1 et de mon dessin numéro 2. Les grandes personnes ne comprennent jamais rien toutes seules, et c’est fatigant, pour les enfants, de toujours leur donner des explications.
J’ai donc dû choisir un autre métier et j’ai appris à piloter des avions. J’ai volé un peu partout dans le monde. Et la géographie, c’est exact, m’a beaucoup servi. Je savais reconnaître, du premier coup d’oeil, la Chine de l’Arizona. C’est utile, si l’on est égaré pendant la nuit.
J’ai ainsi eu, au cours de ma vie, des tas de contacts avec des tas de gens sérieux. J’ai beaucoup vécu chez les grandes personnes. Je les ai vues de très près. Ça n’a pas trop amélioré mon opinion.
Quand j’en rencontrais une qui me paraissait un peu lucide, je faisais l’expérience sur elle de mon dessin no.1 que j’ai toujours conservé. Je voulais savoir si elle était vraiment compréhensive. Mais toujours elle me répondait: “C’est un chapeau.” Alors je ne lui parlais ni de serpents boas, ni de forêts vierges, ni d’étoiles. Je me mettais à sa portée. Je lui parlais de bridge, de golf, de politique et de cravates. Et la grande personne était bien contente de connaître un homme aussi raisonnable.
اهدانام چه
به لئون ورث ( Leon Werth)
از بچه ها عذر مي خواهم كه اين كتاب را به يكي از بزرگ ترها هديه كرده ام. برا ي اين كار يك دليل حسابي دارم: این « بزرگ تر » بهترین دوست من تو همه دنیا است. یک دلیل دیگرم هم آن که این « بزرگ تر » همه چیز را می تواند بفهمد؛ حتی کتاب هایی را که براي بچه ها نوشته باشند. عذر سومم اين است كه اين « بزرگ تر » تو فرانسه زندگی مي كند و آن جا گشنگي و تشنگي مي كشد و سخت محتاج دلجويي است. اگر همه ي اين عذرها كافي نباشد اجازه مي خواهم اين كتاب را تقديم آن بچه اي كنم كه اين آدم بزرگ يك روزي بوده. آخر هر آدم بزرگي هم روزي روزگاري بچه اي بوده (گيرم كم تر كسي از آن ها اين را به ياد مي آورد). پس من هم اهدانام چه ام را به اين شكل تصحيح مي كنم:
به لئون ورث
موقعي كه پسربچه بود.
فصل اول
وقتي شش ساله بودم روزي در كتابي راجع به جنگل طبيعي كه « سرگذشتها ي واقعي » نام داشت تصوير زيبايي ديدم. تصوير مار بوآ را نشان مي داد كه حيوان درنده اي را مي بلعيد .
اينك نسخه اي از آن تصوير را در بالا مي بينيد.
در آن كتاب گفته بودند كه مارهاي بوآ شكار خود را بي آنكه بجوند درسته قورت مي دهند . بعد، ديگر نمي توانند تكان بخورند و در شش ماهي كه به هضم آن مشغولند مي خوابند. من آن وقت درباره ماجراهاي جنگل بسيار فكر كردم و به نوبه خود توانستم با مدادرنگي، تصوير شماره 1 را كه نخستين كار نقاشي من بود بكشم. آن تصوير چنين بود:
شاهكار خود را به آدم بزرگها نشان دادم و از ايشان پرسيدم كه آيا از نقاشي من مي ترسند؟
در جواب گفتند: چرا بترسيم؟ كلاه كه ترس ندارد.
اما نقاشي من شكل كلاه نبود. تصوير مار بوآ بود كه فيلي را هضم مي كرد. آن وقت من توي شكم مار بوآ را كشيدم تا آدم بزرگها بتوانند بفهمند. آدم بزرگها هميشه نياز به توضيح دارند. تصوير شماره 2 من چنين بود:
آدم بزرگها به من نصيحت كردند كه كشيدن عكس مار بوآي باز يا بسته را كنار بگذارم و بيشتر به جغرافيا و تاريخ و حساب و دستور بپردازم. اين بود كه در شش سالگي از كار زيباي نقاشي دست كشيدم، چون از نامرادي تصوير شماره 1 و تصوير شماره 2 خود دلسرد شده بودم، آدم بزرگها هيچوقت به تنهايي چيزي نمي فهمند و براي بچه ها هم خسته كننده است كه هميشه و هميشه به ايشان توضيح بدهند.
بنابراين ناچار شدم شغل ديگري براي خود انتخاب كنم، و اين بود كه خلباني ياد گرفتم. من به همه جاي دنيا كم وبيش پرواز كردم، و براستي كه جغرافي خيلي به دردم خورد. در نگاه اول مي توانستم چين را از« آريزونا » تشخيص بدهم و اين، اگر آدم به شب راه گم كرده باشد، خيلي فايده دارد.
به اين ترتيب من در زندگي با بسياري از آدمهاي جدي زياد برخورد داشته، پيش آدم بزرگها زياد مانده ام و ايشان را از خيلي نزديك ديده ام. اما اين امر چندان تغييري در عقيده من نداده است.
وقتي به يكي از ايشان برمي خوردم كه به نظرم كمي روشن بين مي آمد، با نشان دادن تصوير شماره 1 خود كه هنوز نگاهش داشته ام او را امتحان مي كردم و مي خواستم بدانم آيا واقعا چيزفهم است. ولي او هم به من جواب مي داد كه: « اين كلاه است » . آن وقت ديگر نه از مار بوآ با او حرف مي زدم، نه از جنگل طبيعي و نه از ستاره ها، بلكه خودم را تا سطح او پائين مي آوردم و از بازي بريج و گلف و سياست و كراوات مي گفتم، و آن آدم بزرگ از آشنايي با آدم عاقلي مثل من خوشحال مي شد .